glossariumclose

Karnak

Karnak.jpg

Gebied in het noordoostelijk deel van het moderne Luxor, dat in beslag genomen wordt door een groot complex van tempels. Dit lag in de stad Thebe (Oudegyptisch 'Waset'), dat gedurende grote delen van de Egyptische geschiedenis het religieuze centrum van het land was. In 667 v.Chr. werden Thebe en de tempel van Karnak geplunderd door de Assyrische koning Assurbanipal. Later werd de stad meer naar het zuiden herbouwd, bij de tempel van Luxor. Als gevolg daarvan liggen de resten van het oude Thebe grotendeels onder het moderne Luxor. Het tempelcomplex bestaat uit drie afzonderlijke, door muren omgeven gebieden, gewijd aan Amon-Re, Moet en Montoe. Naast de tempels van de drie genoemde goden waren er ook heiligdommen van andere goden, zoals Chonsoe, Ptah, Osiris Hekadjet en Opet. Wellicht hebben hier in het Oude Rijk al tempels gestaan, maar de oudste architectonische resten stammen uit het Middenrijk (Sesostris I). Vrijwel alle koningen hebben nadien de gebouwen verfraaid en uitgebreid en nieuwe gebouwen toegevoegd. De eerste belangrijke toevoegingen stammen van Thoetmosis I, die niet alleen de 4e en 5e pyloon liet bouwen maar ook twee obelisken liet oprichten. Ook Hatsjepsoet en Thoetmosis III hebben belangrijke uitbreidingen van de tempel ondernomen, waarbij naast de oost-west-as, waarop de oorspronkelijke tempel ligt, vlak voor het heilige meer een tweede as naar het zuiden werd gecreëerd, in de richting van het tempelgebied van Mut; onder de vloer van een van de hoven van deze as werd in 1902 een bergplaats gevonden van duizenden beelden (de zogeheten cachette). Ook anderen, zoals Horemheb, Seti I en Ramses II deden belangrijke toevoegingen aan de tempel, zoals de grote hypostyle hal met 134 immense pilaren. Amenhotep IV/Achnaton bouwde hier een tempel van Re-Horachte en verschillende heiligdommen voor Aton; na de dood van de koning werden deze weer afgebroken; duizenden blokken steen ervan (de zogeheten 'talatat') zijn hergebruikt als vulling voor latere gebouwen. In de voorhof van de tempel van Moet zijn talrijke grote beelden gevonden van de godin Sachmet, gemaakt door Amenhotep III. Nabij ligt ook een tempel van Chonsoe het Kind, waar zich scènes bevinden van de goddelijke geboorte en besnijdenis (vergelijk ook 'mammisi'). Hier bevond zich ook een heilig meer, dat tegenwoordig de vorm van een halve maan heeft, 'Isheru' genaamd.